درمان انفعالات از نگاه اسپینوزا و جورج الیوت

اسپینوزا، یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان غرب، در رسالۀ اخلاق، ضمن تبیین ماهیت انفعالات، درمان‌هایی نیز برای آن‌ها ارائه داده است. جورج الیوت، رمان‌نویس بزرگ قرن نوزدهم و مترجم آثار اسپینوزا، در آثار خود بسیار تحت تأثیر اسپینوزا بوده و البته از اسپینوزا نیز عبور کرده است. در مقالۀ حاضر سعی بر آن است نشان داده شود چگونه الیوت در بحث درمان انفعالات، متأثر از اسپینوزا بوده و در عین حال چه تفاوت اساسی‌ای با او داشته است؛ تفاوتی که باعث می‌شود راه آزادی‌ای را که فلسفۀ اسپینوزا حتی برای خواص نیز دشوار و صعب‌العبور دانسته، تفکر الیوت آن را بگشاید. این نوشتار، به طور خاص، به تطبیق و بررسی مباحث اسپینوزا در باب درمان انفعالات در رسالۀ اخلاق و داستان حجاب پس ‌زدۀ الیوت نظر دارد. اسپینوزا درمان اساسی انفعالات و راه رسیدن به مقام آزادی را کسب معرفت شهودی و عشق عقلانی به خدا می‌‌داند؛ اما به نظر می‌‌رسد الیوت این گذر را ضروری نمی‌‌داند و تبیینی دیگر ارائه می‌دهد.